Việt Nam sau 1/8: Tấm vé an toàn hay vùng đệm mong manh?

Thỏa thuận thương mại song phương giúp Việt Nam tránh được mức thuế cao từ Mỹ, nhưng đi kèm nhiều ràng buộc nghiêm ngặt. Bài viết đánh giá rủi ro – cơ hội và đề xuất hướng đi cho doanh nghiệp Việt trong giai đoạn đầy biến động.

Thỏa thuận thuế quan 20% giữa Việt Nam và Hoa Kỳ

Ngày 2/7/2025, chỉ vài tuần trước khi Mỹ chính thức áp dụng mức thuế quan hồi đáp từ 10% đến 70% vào ngày 1/8/2025 đối với hơn 180 quốc gia, Việt Nam đã đạt được thỏa thuận thương mại song phương với chính quyền Tổng thống Donald Trump. Theo đó, mức thuế 46% mà Mỹ từng đề xuất với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam đã được giảm xuống 20%, trong khi hàng hóa bị nghi ngờ là trung chuyển từ nước thứ ba (đặc biệt là Trung Quốc) sẽ chịu mức thuế 40%. Vậy liệu đây có phải là “tấm vé an toàn” cho Việt Nam trong cơn bão thuế quan toàn cầu, hay chỉ là vùng đệm tạm thời trước khi rủi ro quay lại?

Từ góc nhìn kinh tế, thỏa thuận này mang lại sự ổn định tương đối trong ngắn hạn. Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu, với các mặt hàng chủ lực bao gồm dệt may, điện tử và giày dép. Một mức thuế 20%, dù cao hơn hiện tại, nhưng vẫn thấp hơn gần một nửa so với mức đe dọa ban đầu, qua đó giúp các doanh nghiệp duy trì hoạt động xuất khẩu mà không rơi vào khủng hoảng.

Tuy nhiên, đây không phải là chiến thắng tuyệt đối. Thỏa thuận đi kèm với nhiều cam kết và điều kiện nghiêm ngặt. Một trong những nội dung đáng chú ý là việc Việt Nam phải tăng cường kiểm soát xuất xứ hàng hóa, nhằm ngăn chặn tình trạng “đội lốt xuất xứ” từ Trung Quốc. Điều này không chỉ đòi hỏi hệ thống hải quan, logistics và pháp lý phải được cải tiến toàn diện, mà còn có thể làm tăng chi phí sản xuất và xuất khẩu trong ngắn hạn. Các doanh nghiệp phụ thuộc vào nguyên liệu từ Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp.

Ngoài ra, Việt Nam cũng cam kết mở rộng cửa thị trường cho hàng hóa Mỹ, đặc biệt là nông sản và công nghiệp nhẹ. Dù có thể thúc đẩy sự cân bằng trong cán cân thương mại, nhưng điều này cũng đặt ra sức ép cạnh tranh cho doanh nghiệp nội địa trong bối cảnh nền kinh tế vẫn đang phục hồi sau đại dịch.

Từ góc độ chiến lược, thỏa thuận này phản ánh sự linh hoạt và nhạy bén trong chính sách đối ngoại kinh tế của Việt Nam. Thay vì rơi vào thế đối đầu hoặc đàm phán kéo dài không hồi kết, Việt Nam chọn con đường thực dụng – chấp nhận mức thuế trung bình, đổi lại là sự ổn định và tránh nguy cơ bị kéo vào chiến tranh thương mại. Đây là sự lựa chọn có chủ đích, và có thể xem là chiến thắng tương đối trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu đang phức tạp.

Nguy cơ hiện hữu dù đã đạt thỏa thuận thương mại

Tuy nhiên, nguy cơ vẫn hiện hữu. Việc Mỹ duy trì chính sách thuế quan biến động, không có tính ổn định dài hạn, khiến các doanh nghiệp Việt Nam gặp khó trong việc lập kế hoạch sản xuất – kinh doanh. Thêm vào đó, xu hướng bảo hộ mậu dịch toàn cầu có thể quay trở lại nếu các nước khác cũng theo chân Mỹ.

Để vượt qua thách thức, Việt Nam cần đẩy mạnh nội lực. Thứ nhất, phải nhanh chóng hoàn thiện hệ thống kiểm tra và chứng nhận xuất xứ hàng hóa. Thứ hai, cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giảm phụ thuộc vào Mỹ. Thứ ba, khuyến khích chuyển đổi chuỗi cung ứng sang mô hình ít phụ thuộc Trung Quốc, thông qua hiệp định thương mại với EU, Nhật Bản và các nước CPTPP.

Trong trung hạn, chính sách này cũng đặt ra yêu cầu tái cơ cấu công nghiệp và nâng cao hàm lượng giá trị gia tăng trong sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam. Chỉ khi nào Việt Nam chuyển dịch từ “công xưởng gia công” sang trung tâm sáng tạo và thiết kế, thì mới có thể nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu và giảm thiểu rủi ro trước những thay đổi đột ngột về chính sách thương mại của các siêu cường.

Tham khảo các bài viết cùng chủ đề từ WikiFX.

Ngày 9/7: Lằn ranh đỏ mới của thương mại toàn cầu?

Ngày 9/7/2025: Liệu các mức thuế quan tương hỗ của Trump có định hình lại thương mại toàn cầu? Khám phá tác động đến Việt Nam, EU và thế giới, cùng những thách thức pháp lý và triển vọng tương lai. Đọc ngay để hiểu rõ hơn!

Thông tin 2025-07-07

相关内容

Stablecoin 2025: Cơ hội hay rủi ro cho trader Việt?

Khám phá stablecoin 2025: USDT, USDC, USD1 an toàn không? Tác động từ thuế quan và thị trường tài chính đến trader Việt. Đọc ngay để giao dịch thông minh!

Thông tin 2025-07-07

相关内容

Tổng kết

Thỏa thuận Việt - Mỹ ngày 2/7/2025 là một bước đi chiến lược giúp Việt Nam tạm thời né tránh cơn bão thuế quan áp dụng từ ngày 1/8. Nhưng để giữ vững vị thế và tận dụng cơ hội từ biến động toàn cầu, Việt Nam cần hành động nhanh chóng, quyết liệt và chủ động hơn bao giờ hết.